2 april: Wereld Autisme dag

‘Jij bent altijd precies op tijd!’ ‘Ik kan het écht niet hebben dat deze afspraak niet doorgaat!’ Dit zijn uitspraken die dankzij het stereotype snel aan autisme gelinkt worden. Onterecht, volgens Thirza Blokland. Ze is intensief ambulant hulpverlener bij Agathos in Sliedrecht en volgde de training ‘autisme en communicatie in de IAH’. Het belangrijkste wat ze daar leerde? Dé autist bestaat niet!

Training
Thirza heeft in haar werk bijna dagelijks maken met autisme en dat was één van de redenen dat ze de training vol enthousiasme ging volgen. De methodiek ‘plan B’, aan de hand waarvan de training gegeven werd, gaf haar een hoop nieuwe inzichten en praktische handvatten, die ze direct kon toepassen in haar werk. ‘‘Maar het blijft uiteraard maatwerk, want geen één persoon met autisme is hetzelfde. En het is ons vak om op elk individu aan te sluiten.’’

Maatwerk
‘‘Qua gevoeligheid van de zintuigen zitten mensen met autisme vaak óf helemaal aan de plus-kant, of juist aan de min-kant,’’ legt Thirza uit. ‘‘Daarom begin ik elk traject met kijken naar: waar zit deze persoon nou precies? Komt (stem)geluid heel hard binnen, of helemaal niet? Sommige mensen voelen ieder naadje in hun sok zitten, en het is voor het verloop van de gesprekken heel belangrijk om daar als hulpverlener bewust van te zijn. Dan ga je bijvoorbeeld ook letten op: wat voor parfum spuit ik ’s ochtends op? Want dat kan heel erg bepalend zijn voor het gesprek wat je vervolgens met de cliënt hebt.’’

In de tijd dat Thirza met iemand met autisme meeloopt, probeert ze zo goed mogelijk af te stemmen op de behoeften van de cliënt. ‘‘Door inzicht te geven in hoe autisme kan werken in je hoofd, kan ik iemand al snel verder helpen! Soms teken ik dit gewoon uit, en vaak zie ik dan een hele hoop kwartjes vallen. Dan is mijn doel al bereikt!’’

Tips voor de omgeving
Dat autisme voor iedereen heel verschillend werkt, is Thirza dus wel duidelijk geworden. Toch is ze ervan overtuigd dat mensen met autisme enorm goed kunnen functioneren in de maatschappij. Daarvoor is het essentieel dat de persoon gesteund wordt door de omgeving, en dat ze zien waar de kwaliteiten van iemand liggen. Volgens Thirza is het daarom belangrijk om je, als naaste van iemand met autisme, te verplaatsen de ander. ‘‘De wereld kan heel overweldigend zijn voor iemand met autisme, en is het voor hem of haar moeilijk te snappen hoe een ander precies denkt. Dan kan het bijvoorbeeld nodig zijn om wat extra uitleg te geven!’’ Daarnaast mag je als naaste ook onderkennen dat het af en toe best zwaar kan zijn om te leven naast iemand met autisme. ‘‘Ga vooral niet aan jezelf twijfelen, of je het misschien niet goed doet als je niet begrepen wordt: je bent allebei gewoon anders!’’

Autisme en het coronavirus
Nu de kinderen niet meer naar school gaan en hun vaste ritme missen, is het voor veel ouders een serieuze opgave om de boel thuis draaiende, en ook nog een beetje gezellig, te houden. Zeker voor ouders van kinderen met autisme. Thirza begeleidt deze gezinnen in deze hectische tijd en kijkt samen met ouders hoe ze hun kinderen alsnog kunnen bieden wat ze nodig hebben. ''Kinderen hebben sowieso veel ritme, duidelijk en structuur nodig, en zeker als ze last hebben van autisme. Dat valt in deze tijd allemaal weg! Het is daarom van groot belang om gebeurtenissen en situaties te ondertitelen: wat gebeurt hier nu precies en hoe werkt dit. Ook als je als ouders opdrachten geeft, dan kan het net even wat langer duren voordat het binnenkomt. En dat vraagt van ouders natuurlijk veel geduld.'' Thirza raadt aan om de hulpmiddelen echt in praktische dingen te zoeken, zoals bijvoorbeeld dagritmekaarten of een beloningssysteem. ''Denk heel praktisch, en denk niet te groot.'' Voor de omgeving van deze gezinnen heeft Thirza nog een belangrijke tip. ''Steun ze, door gewoon even op te bellen, te vragen hoe het gaat en begrip te tonen. En als je de ruimte hebt en zolang het veilig is, neem de kinderen dan een uurtje mee naar buiten. Zo hebben de ouders even tijd voor zichzelf, om daarna weer met frisse energie door te gaan.''

Intensief ambulant hulpverlener Thirza Blokland was vanochtend in de uitzending van Groot Nieuws Radio, waar ze vertelde over de uitdagingen die het coronavirus met zich mee brengt voor (de ouders van) kinderen met autisme. Luister het terug via https://bit.ly/39WI81X vanaf 2:19:30.